دیابت چیست؟

گلوکز، قندی است که بدن به عنوان سوخت اصلی از آن استفاده میکند. همانطور که یک ضبط صوت به باطری نیاز دارد، بدن شما نیز برای فعالیت به گلوکز نیاز دارد.
دیابت ملیتوس که با عنوان دیابت شناخته میشود، ترکیبی از دو کلمه دیابت و ملیتوس است. کلمه دیابت برگرفته از کلمه یونانی سیفون است که نشاندهندهی دو ویژگی پر ادراری و پرنوشی در افراد دیابتی میباشد و ملیتوس از کلمهای لاتین به معنی عسل گرفته شده است که نشان دهنده وجود قند در ادرار افراد دیابتی میباشد. دیابت، بیماری است که بر چگونگی استفاده بدن از گلوکز اثر میگذارد.
نحوه استفاده بدن از گلوکز به صورت زیر است:
1- غذایی که شما میخورید، جذب شده و کربوهیدرات غذا یا بخشی از آن به صورت گلوکز وارد جریان خون میشود.
2- پانکراس (غده سازنده و ترشح کننده انسولین در بدن) انسولین را به جریان خون وارد میکند.
3- انسولین کمک میکند گلوکز وارد سلولهای بدن شما شود. بدن با سوزاندن گلوکز انرژی مورد نیاز خود را به دست میآورد....
بقیه در ادامه مطلب ..
پانکراس غذاهای در بدن شماست که در زیر و پشت معده قرار دارد. این غذه با ترشح انسولین قند خون شما را تنظیم میکند. انسولین همانند کلیدی است که دربهای ورود قند به سلول را باز میکند. این هورمون به گلوکز اجازه ورود به سلول را میدهد. اما در بدن فرد دیابتی انسولین ساخته نمیشود و یا به طور صحیح عمل نمیکند، در نتیجه گلوکز نمیتواند به طور طبیعی وارد سلول شود و سطح قند خون افزایش مییابد. افزایش طولانی مدت قند خون فرد را به عوارض دیابت مبتلا میکند.
انواع دیابت
دو نوع اصلی دیابت وجود دارد:
- دیابت نوع 1
- دیابت نوع 2
دیابت نوع 1: 5 تا 10 درصد از موارد ابتلا به دیابت را به خود اختصاص میدهد. در دیابت نوع 1 پانکراس قادر به ساختن انسولین نمیباشد. بدن همچنان از طریق مصرف غذا، گلوکز دریافت میکند اما گلوکز نمیتواند وارد سلول شود. برای حل این مشکل فردی که به دیابت نوع 1 مبتلاست نیاز به دریافت انسولین از طریق تزریقات منظم دارد.
دیابت نوع 2:
95 – 90 درصد از کل موارد دیابت را به خود اختصاص میدهد. در دیابت نوع 2 پانکراس هنوز انسولین میسازد ولی ترشح آن کاهش یافته یا به درستی در بدن عمل نمینماید. زیرا سلولها نسبت به عمل انسولین مقاومت میکنند که دلیل اصلی این مقاومت چاقی و اضافه وزن است.
عوامل خطر دیابت نوع 2
- چاقی و اضافه وزن
- سابقه خانوادگی دیابت
- سن بالای 45 سال
- سابقه به دنیا آوردن نوزاد بیش از 4 کیلوگرم
- سابقه ابتلا به دیابت بارداری
- عدم فعالیت بدنی
- بالا بودن چربی خون و فشارخون
- کیستهای متعدد تخمدان
مرحله پیش دیابت
پیش از ابتلا به دیابت نوع 2، معمولاً افراد به شرایطی دچار میشوند که در آن هیچ یک از علائم مربوط به دیابت مشاهده نمیشود. که به این حالت مرحله پیش دیابت گفته میشود. در این حالت قند خون فرد بالاتر از میزان طبیعی بوده ولی نه به میزانی که به عنوان دیابت شناخته شود. هم اکنون پزشکان بیش از گذشته بر تشخیص مرحله پیش دیابتب ه عنوان راهی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع 2 و همچنین عوارض آن از جمله مشکلات قلب و عروق، چشم و کلیه تاکید میکنند. پزشکان بر این باورند که این عوارض معمولاً یش از آگاهی فرد از ابتلا به دیابت نوع 2 آغاز میشود.
علائم مرحله پیش دیابت
اگرچه مرحله پیش دیابت معمولاً علائمی ندارد، با این حال ممکن است علائمی همچون تشنگی غیرعادی، تکرر ادرار، تاری دید و خستگی زیاد نیز در آن مشاهده شود. علاوه بر این، براساس نتیجه آزمایش قند خون هم میتوان مرحله پیش دیابت را تشخیص داد.
علائم هشدار دهنده ابتلا به دیابت
- پرادراری
چون بدن برای رهایی از گلوکز انباشته شده در خون آن را از طریق ادرار دفع میکند.
- پرخوری
چون سلولها قادر به استفاده از گلوکز خون و تامین انرژی از آنها نمیباشند.
- پرنوشی
چون بدن میخواهد حجم آبی را که از طریق ادرار از دست داده، جبران کند.
- احساس خستگی زیاد
چون بدن علیرغم پرخوری نمیتواند از گلوکز برای تامین انرژی استفاده کند.
تشخیص دیابت
شما میتوانید با آزمایش قند خون ناشتا و قند خون بعد از غذا از وضعیت سلامت یا ابتلا به دیابت با تشخیص پزشک معالجتان مطلع شوید:
قند خون طبیعی
- قند خون ناشتا <100mg/dl
- تست تحمل گلوکز خوراکی <140 mg/dl
قند خون در مرحله پیش دیابت
- قند خون ناشتا <100 - 125mg/dl
- تست تحمل گلوکز خوراکی <140-199 mg/dl
قند خون در فرد دیابتی
- قند خون ناشتا ³126mg/dl
- تست تحمل گلوکز خوراکی ³ 200 mg/dl
تست تحمل گلوکز خوراکی : OGTT
قند خون ناشتا: FPG
اختلال در تحمل گلوکز : IGT
اختلال در قند ناشتا: IFG
اهداف کنترل دیابت:
شاخصهای آزمایشگاهی |
اهداف کنترل |
قند خون ناشتا |
70 تا 130 میلی گرم در دسی لیتر |
قند خون بعد از غذا |
کمتر از 180 میلی گرم در دسیلیتر |
(HbA1c)هموگلوبین ای – وان – سی |
کمتر از 7 درصد |
تری گلیسرید |
کمتر از 150 میلیگرم در دسی لیتر |
(LDL) کلسترول بد |
کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر |
(HDL) کلسترول خوب |
بیشتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر (زنان) بیشتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر (مردان) |
فشارخون |
کمتر از 80/140 میلی متر جیوه |
- ۹۵/۰۱/۲۱