آلزایمر چیست؟

آلزایمرشایعترین نوع زوال عقل (دمانس) می‌باشد که به علت برخی اختلالات، عملکرد مغز را مختل می‌کند.

به بطور متوسط، از هر 10 سالمند بالای 75 سال یک نفر به آلزایمر مبتلامی‌شود که با بالا رفتن سن و گذشت از 70 سال، این احتمال دو برابر افزایش می‌یابد بطوریکه تقریباً نیمی از جمعیت افراد بالای 85 سال به این بیماری مبتلامی‌شوند.

آلزایمر چیست؟

آلزایمر برای دومین بار در سال 1906 توسط دانشمندآلمانی به نام آلدیس آلزایمر شناسایی شد و پیش‌بینی شده است تا سال 2050 بیش ازیکصد میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا شوند.
آلزایمر نوعی بیماری مغزی است که با سرعت پایین رشد می‌کند و از علائم آن اختلال حافظه و در مراحل شدیدتراختلال در قدرت استدلال، برنامه ریزی، تکلم و درک است.

 به گفته بسیاری از دانشمندان، آلزایمر به علت افزایش میزان تولید یا ذخیره یک نوع پروتئین خاص در مغز به وجودآمده و منجر به مرگ سلول های عصبی می‌شود. احتمال ابتلا به آلزایمر بعد از 70 سالگی به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد به نحوی که حدود 50 درصد از افراد بالای 85 سال به این بیماری مبتلا می‌شوند.

چه کسانی به آلزایمر مبتلا می‌شوند؟

عامل خطرناک در بروز این بیماری، افزایش سن است که رابطه مستقیم با آن دارد. هم اکنون 80درصد افراد بالای 65 سال به این بیماری مبتلا می‌باشند. عوامل ژنتیکی نیز در این عارضه دخیل هستند.

براساس آمار اعلام شده 5-2 درصد افراد بین 40 تا 50 سال به آلزایمر مبتلا می‌شوند. کودکان والدینی که در سنین پایین نشانه‌های آلزایمر در آنها دیده می‌شوند، 50 درصد بیش از سایر کودکان در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

همچنین افرادی که به فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی – عروقی، دیابت و بالا بودن کلسترول خون مبتلا هستند خطر ابتلا به آلزایمر آنها را بیشتر تهدید می‌کند.

 به علاوه افرادی که کمتر از هشت سال، تحصیل و آموزش داشته‌اند به علت فعالیت فکری و ذهنی کمتر، در معرض این بیماری قرار دارند. همچنین در همه بیماران مبتلا به سندرمداون تا پیش از 40 سالگی نشانه‌های تغییر عملکرد مغز و بیماری آلزایمر دیده می‌شود.

 علائم بیماری آلزایمر

نشانه‌های بیماری آلزایمر در هر فردی بادیگری متفاوت است. با این حال علائم مشترکی وجود دارد که به تشخیص آن کمک می‌کند.

 از آنجا که بروز بیماری آلزایمر تدریجی است و با سرعت کمی رشد می‌کند در نتیجه بسیاری از خانواده‌ها اولین نشانه‌های بارز آلزایمر را با علائم افزایش سن اشتباه می‌گیرند یا فکر می‌کنند به علت استرس و فشار زیاد کار دچار مشکل شده‌اند.

 اما زمانی که فراموشی و اختلال در حافظه، مانند از یاد بردن اتفاقات تازه مشاهده می‌شود، باید احتمال آن را داد که چیزی بیش از افزایش سن تأثیر گذار بوده است.

در مجموع اختلال در حافظه کوتاه مدت از اولین نشانه‌های بروز آلزایمر است. برای نمونه فرد ممکن است به دفعات خاموش کردن اتو را فراموش کند یا مصرف داروها در زمان خود رابه یاد نیاورد. در ادامه فرآیند بروز آلزایمر تغییر محسوس در شخصیت را شاهد هستیم.

فرد کمتر خودجوش می‌شود، از تعاملات اجتماعی روزمره دوری می‌کند و دل مرده وبی‌تفاوت می‌شود. تغییر در رفتار و حالات مانند تندخویی، سردرگمی، اختلال در حافظه بلندمدت و پرخاشگری نیز به دنبال آن به وجود می‌آید.

 در چنین مواقعی با مراجعه به یک پزشک یا روانشناس و انجام آزمون‌های رفتاری- شناختی و یا اسکن مغز، می‌توان ازبروز بیماری اطمینان یافت.

مرگ مرحله پایانی این بیماری است که معمولاً به علت ذات‌الریه یا حملات قلبی اتفاق می‌افتد. پزشکان توصیه می‌کنند در صورت بروز علائم زیر به پزشک مراجعه شود:

-فراموشی

-دشواری در انجام کارهای معمولی

-مشکلات زبانی و تکلم

-آشفتگی زمانی و مکانی

-ضعیف شدن قدرتتصمیم‌گیری

-مشکل در فکر کردن

-گم کردن لوازم و اشیا

-تغییر دررفتار و حالات

-تغییر شخصیت

-ضعیف شدن قوه ابتکار

علل بروزآلزایمر

دانشمندان تاکنون موفق به یافتن پاسخ دقیقی برای این سوال که علت بروزآلزایمر چیست؟ نشده‌اند.

برخی دانشمندان جهش ژنتیکی موروثی را علت اصلی این بیماری عنوان کرده‌اند. آنان معتقدند این عارضه موجب افزایش میزان تولید نوع خاصی ازپروتئین در مغز می‌شود که به مرگ سلول های عصبی می‌انجامد.

بسیاری از این آزمایش‌ها فقط سعی در کاهش میزان تولید این پروتئین دارد تا شاید گامی در زمینه مقابله با آن باشد. از سویی دیگر عواملی چون ورزش، تحرک ذهنی و رژیم غذایی معمولی را از راههای جلوگیری می‌دانند.

زنان بیشتر از مردان به آلزایمر مبتلا می‌شوند که به علت طول عمر بیشتر زنان نسبت به مردان نیست.

نحوه جلوگیری و مقابله با آلزایمر

بیشترمطالعات نشان می‌دهد که فاکتورهایی چون رژیم غذایی، خطرات قلبی عروقی، مصرف داروهای مختلف یا فعالیتهای فکری و ذهنی بیش از دیگر عوامل می‌تواند در بروز جلوگیری ازآلزایمر موثر باشد.

 رژیم غذایی شامل میوه، سبزیجات، نان، گندم، روغن زیتون و ماهیمی‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. همچنین ویتامین‌های مختلفی مانندB12- B3- C و اسیدفولیک برای مقابله با آلزایمر توصیه شده‌اند.

عوامل موثر در افزایش بیماری های قلبی- عروقی مانند فشارخون بالا، سیگار، دیابت و کلسترول بالا خطر ابتلابه آلزایمر را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، کنترل آنها توصیه شده است. فعالیت های فکری و ذهنی نظیر شطرنج، حل جدول، روابط اجتماعی روزانه و یادگیری زبان دوم بیش از مصرف داروها می‌تواند در مقابله با آلزایمر موثر باشد.

دورنمای آلزایمر

هم اکنون طول عمر مبتلایان به آلزایمر کاهش یافته است. متوسط عمر افرادی که علائم آلزایمر در آنها شناسایی شده فقط هفت سال است و کمتر از سه درصد بیماران بیش از 14سال زنده می‌مانند.

عواملی چون مصرف الکل، دیابت و مشکلات قبلی در کوتاه شدن عمر مبتلایان تأثیرگذار است. البته مردان مبتلا طول عمر کمتری نسبت به زنان دارند.

آلزایمر معمولاً به شکل مستقیم منجر به مرگ نمی‌شود. بلکه مشکلات جانبی باعث مرگ می‌شود. در هر حال تشویق بیماران به حضور در تعاملات اجتماعی روزمره، پیاده روی، تمرین برای افزایش قدرت حافظه و تحرک جسمی تأثیر قابل توجهی در افزایش طول عمر آنها دارد.